รีเทนเนอร์ คือเครื่องมือคงสภาพฟัน ที่ใช้หลังจากการจัดฟันเสร็จเรียบร้อยแล้ว มีหน้าที่ช่วย รักษาตำแหน่งของฟัน ไม่ให้เคลื่อนกลับไปสู่ตำแหน่งเดิมก่อนจัดฟัน โดยปกติทันตแพทย์จะเริ่มให้ใส่รีเทนเนอร์ทันทีหลังถอดเครื่องมือจัดฟัน เพื่อให้ฟันที่เพิ่งเคลื่อนตัวนั้นมีเวลาปรับตัว และยึดติดกับตำแหน่งใหม่อย่างมั่นคง

ทำไมต้องใส่รีเทนเนอร์?

   หลังการจัดฟัน ฟันยังไม่ “นิ่ง” ในทันที กระดูกและเนื้อเยื่อรอบฟันยังต้องใช้เวลาในการปรับตัว หากไม่ใส่รีเทนเนอร์ ฟันมีโอกาสเคลื่อนตัวกลับ (เรียกว่า “ฟันล้ม”) ซึ่งอาจทำให้ผลลัพธ์ที่ได้จากการจัดฟันเสียไป

1. รีเทนเนอร์แบบลวด (Hawley Retainer)

• โครงลวดโลหะด้านหน้า ร่วมกับฐานพลาสติกที่แนบกับเพดานปาก

• ทนทาน ทำความสะอาดง่าย

• สามารถปรับลวดได้ในบางกรณี

2. รีเทนเนอร์ใส (Clear Retainer หรือ Essix Retainer)

• ทำจากวัสดุพลาสติกใส ครอบฟันทั้งแถว

• ดูสวยงาม เรียบเนียน ใส่แล้วไม่ค่อยสังเกตเห็น

• ไม่สามารถปรับขนาดได้ หากเสียหายต้องทำใหม่

3. รีเทนเนอร์แบบติดแน่น (Fixed Retainer)

• ลวดบาง ๆ ติดด้านหลังฟันหน้า (บนหรือล่าง) โดยใช้ composite เป็นตัวยึด

• ไม่ต้องถอดเข้าออก สะดวกสำหรับผู้ที่ไม่สามารถใส่รีเทนเนอร์ได้สม่ำเสมอ

• ต้องดูแลความสะอาดอย่างเคร่งครัด

• 6–12 เดือนแรก: ควรใส่ทั้งกลางวันและกลางคืน (ถอดเฉพาะเวลาแปรงฟันและรับประทานอาหาร)

• หลังจากนั้น: หากฟันนิ่ง อาจลดเหลือใส่เฉพาะตอนกลางคืนตามคำแนะนำของทันตแพทย์

• บางเคสจำเป็นต้องใส่รีเทนเนอร์ไปตลอดชีวิตในเวลากลางคืน เพื่อป้องกันฟันเคลื่อน

• ล้างด้วยน้ำสะอาดทุกครั้งหลังถอดออก

• ใช้แปรงสีฟันขนนุ่มและสบู่อ่อนทำความสะอาด

• หลีกเลี่ยงการใช้ยาสีฟัน น้ำร้อน หรือแช่น้ำยาฆ่าเชื้อแรง ๆ (อาจทำให้วัสดุเสื่อม)

• เก็บในกล่องให้เรียบร้อยเมื่อไม่ใช้งาน

• ห้ามวางไว้ในที่ร้อน เช่น รถยนต์ หรือใกล้เตาไฟ